贈 韓 小 薇
自 古 夷 齊 曾 選 味
至 今 張 李 亦 知 名
Dịch:
Thuở
trước Di Tề từng chọn vị,
Ngày nay Trương Lư cũng nghe danh.
Chú Giải:
·
Vi là tên một loại rau
rừng, chỉ ăn được khi cây lá c̣n non.
·
Di
Tề tức là Bá Di và Thúc Tề là hai người con
vua nước Cô Trúc (Trung Quốc bấy giờ có
đến 800 nước). Vua mất, hai anh em không
ai chịu nối ngôi v́ nhường nhau.
Bấy giờ vua một nước chư hầu
bị vua Trụ nhà Thương hăm hại. Con vua
nầy kéo binh đi đánh vua Trụ (1154 - 1135
trước Công Nguyên), anh em Di Tề đón
đường can ngăn không được.
Là nhà Chu ra đời thay nhà Thương năm 1115
trước Công Nguyên.
Di Tề tỏ thái độ bất hợp tác bằng
cách cùng lên núi Thú Dương, sống bằng rau Vi.
Sau khi chết, họ tái sinh thành loài chim hót măi câu 不食穀周家 (không ăn lúa nhà Chu).
Ở Việt Nam, loài chim nầy kêu rất to, ven
rừng cũng nghe rơ. Dân gian coi đó là hồn
của một người vợ nghèo và có hiếu.
Nhằm ngày giỗ cha, chị ta xoay được ít
gạo về nấu cơm để làm giỗ.
Người chồng làm đồng về, thấy
cơm đă bới vào bát, giấu trong chạn.
Quanh năm ăn toàn cơm độn củ, anh
chồng cho rằng vợ lén chọn cơm để
riêng nên lấy ra ăn cho bơ ghét. Chị vợ giật
lại bị chồng đánh chết, hóa thành loài chim
kêu măi câu "Bát cơm cất giỗ cha!"
·
Trương
Lư thường cũng gọi là Trương Tam, Lư
Tứ, phiếm chỉ mọi người dân Trung
Quốc khi người ta không biết rơ thân phận
một người nào mà họ muốn đề
cập. Với tiếng Việt, tiếng gọi
tương đương là Ai.
NVL
6/2006 - Việt Nam
|