|
Tôi
bắt đầu học lớp ấu trĩ viên
(mẫu giáo) lúc được 5 tuổi (năm 1971).
Trong thời gian học trong môi trường Khải Minh (cho đến năm
1975), trong đôi mắt tuổi thơ của tôi,
trường Khải Minh là một ngôi trường
rộng lớn, sạch sẽ. Thầy Cô giáo
chững chạc, lịch sự, và đẹp
người. Các bạn học ai cũng đều
dễ thương, mặt mũi sáng sũa,
thương yêu giúp đỡ lẫn nhau. Lúc đó
tôi vẫn biết có một số Thầy Cô giáo sau khi
tốt nghiệp ở trường và ở lại làm
Giáo Viên luôn. Nhưng tác phong và tŕnh độ vẫn
được trang bị rất chuyên nghiệp.
Nhà trường thường xuyên tổ chức các
buổi ca vũ nhạc, thi đấu bóng rổ, thi
toán, luận văn, nhạc.... Đối với tôi,
thời thơ ấu trải qua ở trường
Khải Minh là thời kỳ hoàng kim của cuộc
đời tôi. Khải Minh như là một thiên
đường với những Thầy Cô giáo là
những vị Tiên, các học sinh như là những thiên
sứ...
Trong Lớp Học: Thầy Cô,
Bạn Cùng Lớp Và Bài Học
Trong khối một gồm có 3
lớp: A, B, C. Mỗi lớp có hơn 50
học sinh. Tôi học lớp 1C. Lớp
trưởng từ lớp 1C là Phan Thúy Ưng: Một
cô bé thông minh, học giỏi và dễ thương
nhất lớp với cặp mắt to đen láy và khuôn
mặt bầu bỉnh. Lên lớp 2, tôi học
tiếp lớp 2C nhưng lên lớp 3 th́ 3 lớp A, B, C
nhập lại chỉ c̣n 2 lớp, và mỗi
lớp có đến hơn 60 học sinh. Tôi học
lớp 3B. Lúc này tôi đă chơi thân với các
bạn Ngụy Chí Phát, Lâm Minh Hoa, Thạch Quốc
Trụ, Lâm Di Quư, Soái Diệc Xuyên, anh em Mai Quảng Thành,
Mai Quảng Liêm...
Sách giáo khoa của Đài Loan và chương tŕnh giảng
dạy của trường khiến tôi rất thích
thú. Từ nhỏ, tôi đă tỏ ra xuất sắc
môn tiếng Hoa. Có thể do tôi có điều
kiện khá thuận lợi: Ở nhà tôi có máy hát
đĩa và cả ngày đều phát các bài hát do các
ca sĩ nổi tiếng hát như:
Huỳnh Thanh Nguyên, Thanh Sơn, Dương Tiểu B́nh,
Trương Tiểu Anh, Đặng Lệ Quân... khiến tôi không học
cũng phải thuộc ḷng . Trong các buổi
văn nghệ của lớp Cô Hàn Hồng (Cô chủ nhiệm
của lớp tôi) thường gọi tôi lên
đứng giữa lớp hát. Tôi c̣n nhớ tôi hay
hát các bài hát mới nhất và thịnh hành nhất
thời đó như: Thiên Ngôn Vạn Ngữ (Mùa Thu
Lá Bay), Hải Âu Phi Xứ, Minh Nhật Thiên Nhai (Cánh Chim
Bạt Gió), Tam Hữu Thiên Thiên Kết (Biết Tỏ
Cùng Ai)... chủ yếu là các tác phẩm nhạc phim
của Quỳnh Dao. Thực tế tôi ở nhà tôi
xem lời và hát theo, chứ một chú nhóc như tôi ở
vào tuổi đó biết ǵ gọi là t́nh yêu mà hát!
Ngoài môn “phanh âm”, tôi kém cả môn viết. Tôi cũng viết chữ
rất xấu, có thể là do tôi viết bằng tay trái.
Thực tế rất ít người viết chữ Hoa
mà lại viết tay trái! Theo tôi nghĩ có thể Cô
giáo không phát hiện, chứ nếu không hiện nay tôi
phải dùng tay phải viết chữ rồi.
Mỗi một lần đến ngày cuối cùng
để được nghĩ Tết, Cô giáo cho chúng
tôi bài tập viết về nhà viết cả chục
trang giấy và không khí trong lớp rất sôi
động, ồn ào cả Cô giáo cũng không văn hồi
được trật tự trong lớp... Về
các bài học tôi vẫn c̣n ấn tượng về
sự thông minh lanh trí cứu bạn của Tư Mă
Quang, về sự kiên tŕ của Ngu Ông khi dời
ngọn núi trước nhà, tấm ḷng hết ḷng v́ dân
của Vua Đại Vũ khi chống lũ lụt và
cả những bài học về các đức tính
của các danh nhân Âu Mỹ như Washington, Edison,
Watt... Môn học bàn tính tôi cũng nhớ khá
đậm nét: Khi dạy Thầy Hàn Quốc B́nh mang
theo cái bàn tính to bằng cái bàn và treo trên bảng
để dạy, và mỗi học tṛ tự mua một
cái bàn tính nhỏ bé xíu bằng kích thước một
quyển sách, và chúng tôi hay dùng làm giày trượt patin...
Thật kỳ lạ: Những bài học tôi học
từ tiểu học tôi lại nhớ rất
nhiều, c̣n những bài học tôi học khi tôi khôn
lớn lại khiến tôi mau quên. Tại sao? Có
phải khi tôi không c̣n ở trong môi trường Thiên
đường của Khải Minh th́ cái tinh, cái
thần, và cái tâm của tôi cũng mất theo? Và
tự sâu đáy ḷng tôi, tôi vẫn nhớ và biết
ơn dạy dỗ của các Thầy Cô của Khải
Minh, nhất là cô Hàn Hồng. C̣n những Thầy Cô
giáo sau này tôi lại ít ấn tượng hơn. Theo tôi có thể là do môi
trường học khác nhau.
Ở lớp ấu trĩ, tôi ngồi chung bàn với Lâm
Thục Anh nhà ở đường Quốc Lộ
1. Lớp 1, tôi ngồi chung với Quánh Hán Minh,
một anh chàng hiền lành. Lên lớp 2, tôi ngồi
chung với Lư Vĩ Cường, một anh chàng có
đôi mắt to và hàng mi cong vút, con trai của ông Lư
Thắng Hữu. Lớp 3, th́ tôi ngồi chung
với Vân Đại An, con trai của nhà hàng Dân Thiên, anh
chàng lúc nào cũng ăn vận gọn gàng, sạch
sẽ... Sau ngày Nha Trang giải phóng, Phan Thúy
Ưng không c̣n học ở Khải Minh nữa
(điều này khiến tôi buồn và tiên tiếc cái ǵ
đó) và tôi được bầu làm lớp
trưởng, đây là chức vụ đầu tiên
trong đời tôi và tôi giữ chức đó cho
đến ngày rời khỏi Khải Minh. Sau này,
khi tôi không c̣n học ở Khải Minh, tôi tham gia
nhiều lớp học khác nhau, nhưng tôi luôn luôn
từ chối công việc lớp trưởng. H́nh
như đối với tôi chỉ có ở Khải Minh
mới thấy công việc lớp trưởng có ư nghĩa...
Trong Sân Trường: Mồ
Hôi, Máu Và Nước Mắt
Đối với nam sinh ở Khải Minh
mà không biết chơi bóng rổ th́ không phải là
học sinh Khải Minh. Gần như tất cả
nam sinh đều chơi bóng rổ, lứa tuổi
nhỏ như tôi ném không nỗi trái banh hiệu Quốc
Quang th́ đi mua trái banh tennis chơi. Năm tôi
học lớp 3 th́ lớp tôi bắt đầu
được tham gia thi đấu cùng lớp khác.
Tôi nhớ lớp tôi lấy tên là đội Hải Âu,
nhưng đánh quá dỡ v́ trong lớp đa số
nhỏ con. Lúc đó trong mắt tôi rất
ngưỡng mộ đội bóng lớp 6 gồm có các
anh Ngụy Minh Phát, Lâm Lê Minh... đội bóng mang tên
Thượng Vơ và có số áo rất to như số 89,
90, 110... Bản thân tôi năm học lớp 3
rất ốm và thấp người nên không
được chọn cho đội bóng của
lớp, tôi ném trái banh không đến rổ mà chơi cái
ǵ? (tôi nghĩ hiện nay đem cả lớp ra so th́ tôi
có thể cao to nhất lớp: Cao 1m72, nặng
75kg). Mỗi lần đến giờ ra
chơi, tôi cùng các bạn như Ngụy Chí Phát, Thạch
Quốc Trụ, Lâm Minh Hoa...
chơi bằng trái banh tennis. Thường th́
chúng tôi chơi bên sân phụ, tức sân nhỏ bên
trước cửa Giáo Vụ Xứ chứ bên sân
lớn các anh lớp lớn chơi kín cả. Và
chúng tôi chơi say sưa suốt cả giờ ra
chơi, mồ hôi nhễ nhăi nhỏ đầy sân
trường.
Có một buổi chiều Chủ Nhật tôi đến
trường chơi và say sưa xem các anh lớp lớn
chơi bóng rổ, tôi đứng ngay dưới giàn
rổ xem. Trong một đợt tấn công ném banh
vô rổ, anh Vương Tường theo đà nhào vô
người tôi và dẫm trúng ngón cái chân trái của tôi
làm toét ngón và chảy máu, anh Tường chỉ hỏi
qua quưt và tiếp tục chơi. Tôi lê chân về nhà
và máu nhỏ giọt theo đường tôi đi.
Hiện nay mỗi lần tôi nh́n thấy dấu sẹo
ở ngón chân cái là tôi nhớ lại tai nạn này: Một
kỷ niệm về mê xem bóng rổ!
Năm học 1974, nhà trường có quy định
cấm học sinh mua quà vặt ở ngoài trường
vô ăn. Hôm đó, tôi mua gói bánh ở căn tin nhà
trường và trên đường về lớp th́
bị Thầy Mao bắt được, Thầy cho là
tôi mua quà từ ngoài trường và bắt phạt tôi
đứng giữa sân trường phía trước
Hiệu Vụ Xứ cả buổi. Tôi tủi
hổ và khóc tức tưởi giữa sân
trường, nhiều học sinh đi ngang qua nh́n tôi
khiến nước mắt tôi càng lăn nhanh liên
tục xuống đôi g̣ má và nhiễu ướt sân
dưới chân tôi...
Ân Trọng Như Sơn, Nghĩa
Thâm Tựa Hải:
Cha tôi qua đời khi tôi c̣n thiếu 7
ngày là vừa tṛn 1 tuổi. Mẹ tôi lo cho bốn
đứa con cái ăn, cái mặc đă là quá gian khổ
rồi làm sao lo nổi cái học của con, nhất là
học phí của trường đối với
một người đàn bà chồng chết quá trẻ
không có để lại gia tài sản nghiệp ǵ
cả. May sao cộng đồng người Phúc
Kiến ở Nha Trang xác nhận và mẹ tôi đến
trường xin cho bốn anh em tôi được
học miễn phí v́ hoàn cảnh quá khó khăn.
Các vị trong Đổng Sự Hội và nhà trường
chấp nhận việc học của bốn anh em chúng
tôi được miễn cả về học phí và sách
vở, mẹ tôi chỉ cần lo áo quần đồng
phục. Tôi nghĩ nếu lúc đó không có tiền
học Khải Minh chắc tôi phải học
trường công lập dạy toàn tiếng Việt và
cuộc đ̣i tôi chắc là rẽ sang ngă khác...
Từ thập niên 30 của thế kỷ trước
cho đến năm 1975, các vị sáng lập
trường, các vị trong Đổng Sự Hội cùng
các vị Mạnh Thường Quân góp tài lực xây
dựng trường Khải Minh cho đến nay
vẫn c̣n lưu danh bia đá tại trường:
Khi vô cổng trường nh́n bên tay phải ta sẽ
thấy ngay bốn bia đá ghi danh các vị sáng lập
và xây dựng trường. Bốn bia đá lập
danh sách các thời kỳ khác nhau: Năm 1933, 1948,
1956, 1971. Hơn bảy mươi năm biết bao
biến cố xảy ra, biết bao thăng trầm,
biến đổi ở trường Khải Minh, dù cho
tên trường đă thay đổi đến 5, 6
lần, nhưng bốn bia đá đó vẫn được
giữ nguyên, những công sức vĩ đại
của các vị Kiều Hiền vẫn hiện hữu
cùng năm tháng, vẫn được ghi ḷng tạc
dạ không những của cá nhân tôi mà c̣n của hàng ngàn
cựu học sinh Khải Minh trên toàn thế giới và
xứng đáng được cả hàng vạn học
sinh đă học, đang học và sẽ học ở
ngôi trường này nhớ ơn.
Vỡ Mộng Và Niềm Tự Hào:
Năm 1975, sau khi
chế độ Miền Nam Việt Nam tan vỡ, hàng
loạt ước mơ của tôi cũng tan vỡ
theo: Tôi không c̣n mơ ước chóng lớn
để được mặc quần dài và thắt
cravate như các anh lớp lớn; tôi không c̣n mơ
ước chóng lớn để chính thức trở
thành cầu viên của đội bóng rổ Kiều
Thanh đầy kiêu hănh của trường; tôi không c̣n
được đào tạo tiếng Hoa đầy
đủ để trở thành người xử
dụng tiếng Hoa xuất sắc như người
bản xứ; tôi không c̣n cơ hội lớn lên làm giàu để
trở thành Đổng Sự của trường, góp công
sức cho nhà trường; tôi không c̣n nhận
được sự dạy dỗ của các Thầy
Cô giáo mà ḿnh mơ ước lên lớp lớn sẽ
được học; điều đau buồn
nhất là tôi không c̣n và chắc là không bao giờ gặp
lại các Thầy Cô kính yêu và các bạn cùng lớp thân
thương của tôi; và điều cuối cùng là
đối với Thiên Đường Khải Minh cùng các
vị Tiên; các Thiên Sứ không c̣n nữa. Thiên
Đường đó măi măi chỉ c̣n lại trong kư ức
tôi và sẽ sống măi trong suốt cuộc đời
tôi.
Năm 1979, tôi rời khỏi Khải Minh, dù rằng sau
này tôi đi học ở các trường khác và hiện
giờ tất cả bằng cấp của tôi không có
cái nào của trường Khải Minh, nhưng khi
được mọi người hỏi tôi đă
học và tốt nghiệp ở trường nào, tôi
đều trả lời một cách rất tự
hào: KHẢI MINH!
VƯƠNG VĨNH HIỆP 王永協
Nha Trang, tháng 7 năm 2005
|