KHAIMINH.ORG

 

SUY NGHĨ VỀ ÂM ĐỨC

 

 

中国,上海风景

 

 

 

请阅读吴文赖老师佳作 * Xin mời đọc một số tác phẩm cuả Giáo Sư Ngô Văn Lại.

 

 

 

Hiểu một cách đơn giản th́ âm đức là những ơn huệ kín đáo ngầm để lại, không ai biết.  Điển h́nh là những nhà hảo tâm giấu tên (chỉ ghi địa chỉ trong bản phương danh quyên góp).  Săn sóc người gặp nạn, che chở kẻ bị truy đuổi hăm hại, cứu giúp kẻ khó khăn, đài thọ kinh phí xây dựng công tŕnh công cộng v.v.. thường được coi là hành vi tích lũy âm đức.

 

Người phương Đông quan niệm kẻ tích lũy nhiều âm đức vừa bù đắp được những điều thất đức của ḿnh cùng các đời trước lỡ tạo ra trong quá khứ, phần c̣n thừa sẽ dành lại cho con cháu hưởng thụ.  Kinh nghiệm cuộc sống có vẻ ứng nghiệm chân lư này tuy rất khó giải thích cặn kẽ.  Ngôn ngữ dân gian cũng phát biểu nôm na:  "Trồng cây đức để con ăn..."

 

Kẻ gây loại tai họa làm trái đạo hiếu sinh * (chẳng hạn buôn bán hoặc sử dụng heroin, xúi giục gây loạn lạc, bất ổn để thủ lợi, v.v..) th́ dù có lọt được lưới pháp luật cũng bị "cơi âm" xử lư bằng cách truất phần âm đức của ông cha họ dành lại cho họ.  Các triều đại ngắn ngủi trong lịch sử có lẽ minh chứng khá hùng hồn cho sự tác động của âm đức.  Dù giới sử quan có "bẻ công ng̣i bút, bóp méo sự thật th́ cứu cánh cũng rất sẵn sàng tố cáo phương tiện (đơn cử trường hợp nhà Đinh).

 

Nhận thức vai tṛ của âm đức, Tư Mă Quang ** (1019 - 1086) đă viết trong sách gia huấn:  "Dồn vàng dành cho con cháu, chưa chắc con cháu giữ nổi, dồn sách dành cho con cháu, chưa chắc con cháu đọc nổi, không bằng dồn âm đức trong cơi mờ mịt để làm kế hoạch lâu dài cho con cháu"  (Tích kim dĩ tử tôn, tử tôn vị tất năng thủ, tích thư dĩ di tử tôn, tử tôn vị tất năng độc; bất như tích âm đức u minh minh chi trung dĩ vi tử trường cửu chi kế - Tư mă Ôn công gia huấn)

 

Quan niệm Tư Mă Quang có giá trị nhân văn khá tích cực.  Dù người ta có phủ nhận "kế hoạch lâu dài" này của ông, phủ nhận sự tồn tại và tác động của âm đức đi nữa th́ chỉ việc "lặng lẽ làm ơn" cũng đă đem lại niềm vui rất nhiều (Vi thiện tối lạc - Ngạn ngữ)

 

Kẻ làm điều thiện sẽ tự cảm thấy phẩm chất làm người của ḿnh được nâng cao thêm, từ đó, bản năng loài vật ở giai đoạn hái lượm thời nguyên sơ đă bị đẩy lùi lại để phục tùng trí tuệ, tâm hồn của con người trong giai đoạn văn minh phát triển.

 

Nếu chịu khó quan sát thẳng thắn chừng vài ba thế hệ ở một gia tộc nào đó trong lịch sử hay ở quanh ta, dấu vết biểu hiện của âm đức rất khó tẩy xoa, phủ nhận.  (Tôi cho rằng trường hợp của Hilter là minh chứng đủ thuyết phục!)

 

Triết lư Phật giáo tŕnh bày thuyết âm đức trong khuôn khổ thuyết nhân quả, luân hồi, nghiệp báo, v.v.. và có lẽ đây là điểm đồng qui cụ thể của hai luồng tư tưởng lớn Nho - Thích.

 

Kẻ phủ nhận thuyết âm đức thường v́ những lư do thực dụng nông nổi trong khoảnh khắc hoặc do chưa tích lũy đủ kinh nghiệm sống để thừa nhận tính quy nạp, tính mặc khải rất đặc biệt của nền khoa học phương Đông.

 

Với đà phát triển mạnh mẽ của khoa điện tử, chắc là trong tương lai không xa, nền khoa học huyền bí của người xưa - trong đó có đối tượng âm đức - sẽ được chính xác hóa để hoàn toàn đứng vào hàng ngũ khoa học ứng dụng.

 

* Đạo hiếu sinh:  người xưa quan niệm thượng đế hiếu sinh  nên ban cho muôn loài tràn trề sức sống để phát triển khắp nơi (kẻ chấm dứt sự sống là vi phạm đức hiếu sinh của thượng đế!)

 

** Tư Mă Quang:   Nhân vật vĩ đại trong lịch sử Trung Quốc.  Ông tài kiêm văn vơ, đỗ Tiến sĩ, làm quan đến Nhất phẩm, tước phong Ôn quốc công nên thường được người đời gọi là Tư mă Ôn công.

 

Bộ sử Tư trị thông giám của ông được giới nghiên cứu xếp hạng chỉ đứng sau sử kư Tư Mă Thiên.

 

 

Giáo Sư Ngô Văn Lại  吴文赖老师  <photo>

Việt Nam, 2006

 

 

 

 

 

 

Bài vở xin gởi về Ban Phụ Trách KHAIMINH.ORG

 

VanNgheGiaiTri@KhaiMinh.org